T24: Taksim’de bir şeyler oluyor. Yollar kapanıyor, çukurlar açılıyor, ağaçlar kesiliyor. Kozadan ne çıkacağı, somut olarak aşağı yukarı belli olsa da manevi olarak hâlen büyük tartışma konusu...

Kasım, 2012, Yazar: Onur Uygun

Taksim’de bir ÅŸeyler oluyor. Yollar kapanıyor, çukurlar açılıyor, aÄŸaçlar kesiliyor. Kozadan ne çıkacağı, somut olarak aÅŸağı yukarı belli olsa da manevi olarak hâlen büyük tartışma konusu. Ä°ÅŸte Taksim projesi hakkında bilmek isteyeceÄŸiniz (veya duymak bile istemeyeceÄŸiniz) 10 ÅŸey.

1 Taksim Meydanı’nın bir düzenlemeye ihtiyacı var. Meydanın bir düzenlemeye ihtiyacı olduÄŸu su götürmez bir gerçek. Taksim Platformu adına konuÅŸan mimar Korhan GümüÅŸ’e göre ÅŸu anki düzenlemede metro çıkışları hatalı, yayalar yerin altında yüzlerce metre yürüyüp çıkınca kaldırımın kenarında birikiyor, durak düzenlemesi sıkıntılı olduÄŸu için meydan otobüs garajı halini almış, Taksim Cumhuriyet Sanat Galerisi de oldukça kötü bir durumda. Ama Taksim projesi ile öngörülen deÄŸiÅŸiklikler bu sorunları doÄŸrudan muhatap almaktan uzak.

2 Meydan yayalaÅŸtırılacak. Taksim Meydanı’ndaki asıl amaç meydanın yayalaÅŸtırılması. Åžu an otobüs durakları ile The Marmara’nın arasında kalan yollar kaldırılacak ve buralar sadece yaya kullanımına açık olacak. Ä°stanbul BüyükÅŸehir Belediyesi’ne göre zaten meydan düzenleme çalışmaları ulaşım entegrasyon projesinin önemli bir kısmını oluÅŸturuyor (ve benzer çalışmalar BeÅŸiktaÅŸ, Beyazıt ve Aksaray için de düÅŸünülüyor). Çalışmalar 54 bin metrekarelik yaya alanını 100 bin metrekareye çıkaracak ve yaya akışı Ä°stiklal Caddesi’nden Maçka Parkı’na kadar devam edecek. Sırf karşıdan karşıya geçmemiz gerektiÄŸi için bunca yıldır kullanmadığımız bu güzergâhı artık rahatlıkla arşınlayabileceÄŸiz... (Bu deÄŸil.)

3 Gezi Parkı kaldırılacak ve yerine Topçu Kışlası yeniden yapılacak. Evet, geldik zurnanın zırt dediÄŸi yere. 1860’larda inÅŸa edilen ve 1939’da saçma bir kararla ÅŸehir düzenlemeleri adına yıkılan Topçu Kışlası, daha da saçma bir kararla 70 yıl sonra eski yerine tekrar inÅŸa edilecek. Daha doÄŸrusu Topçu Kışlası’nın taze sıvalı, plastikten hallice, doÄŸallıktan son derece uzak hayaleti gelip bugün Gezi Parkı’nın bulunduÄŸu alana konacak. Üstelik bunun için park alanındaki her beÅŸ aÄŸaçtan biri kesilecek. Topçu Kışlası’nda bol bol müze ve sanat galerisi, birazcık da ‘küçük satış birimleri’ olacak, yerseniz. (Bu hiç deÄŸil.)

4 Trafik, dalış tünelleri ile yer altına alınacak. GümüÅŸsuyu, Sıraselviler ve Mete Caddesi tarafından meydanın altına uzanacak dalış tünelleri koruma kurulundan veto yese de Harbiye ile Tarlabaşı’nı baÄŸlayan Cumhuriyet ve Tarlabaşı Caddeleri dalış tünelleri ile yer altına taşınacak. Bu zaten baÅŸlı başına dünya ÅŸehircilik anlayışında artık demode kabul edilen bir ÅŸey; ancak asıl sıkıntı otobüs duraklarının da yer altına alınması - çünkü bu, otobüse binmek için yer altındaki egzoz dolu, distopik çirkin beton tünellere gireceÄŸimiz anlamına geliyor. (Bu sıradan.)

5 Kazılar arkeologların gözetiminde yapılacak. BaÅŸta kazı esnasında ortaya çıkabilecek kültür varlıklarının zarar görmesi ihtimaline karşı, kazıların müze denetiminde yapılması kararı vardı ancak bu karar sonra esnetildi. Åžu an sadece arkeologların iÅŸ makinalarının başında  durması kararı uygulamada. Zaten proje sorumlularına göre proje alanı arkeolojik bir alan deÄŸil.

6 Projede cami planı var. Ara ara dönüp gündeme gelen ve tartışmaktan zevk aldığımız konulardan biri olan ‘Taksim Meydanı’na cami’ projesi son verilen bir kararla hayata geçirilecek. Åžuan mescit olarak kullanılan Maksem'in (Taksim'deki tarihi sarnıç) arkasına yapılacak olan cami Taksim Meydanı ve çevresinde tartışmayı beraberinde getirecek gibi duruyor.

7 Taksim ve çevresindeki emlak fiyatları tavan yaptı. Taksim Meydanı projesi Taksim ve çevresindeki Asmalımescit, Galata, Tünel ve Cihangir gibi semtlerdeki emlak fiyatlarını uçurdu. Bölgede 0 civarı zamlanan kira Fiyatlarına rastlamak mümkün. Söz konusu semtlerdeki yüksek tavanlı, deniz manzaralı apartmanların aylık kirası 7500 liraya kadar çıkıyor. Buna raÄŸmen bazı ev sahipleri, gayrimenkul fiyatlarının proje tamamlandıktan sonra daha da artacağını düÅŸündüÄŸünden ilandaki evlerini geri çekiyor. Åžantiye kalaslarında “Bu bir rant projesidir!” ÅŸeklindeki duvar yazıları anlam kazanmaya baÅŸlarken bize de Taksim’in Monopoly skalasında yükselmesini izlemekten baÅŸka yapacak bir ÅŸey kalmıyor.

8 Taksim Meydanı’nın düzenlenmesi yeni bir fikir deÄŸil. 1955’te ‘Balkanlar’ın ve Orta DoÄŸu’nun en büyük garajının’ ve ‘Balkanlar’da emsalsiz olacak bir süs havuzunun’ yapılması, 1964’te meydanın altına elips ÅŸeklinde, 100 dükkânlık bir yer altı çarşısının açılması, 1986’da da en üst katı park, orta katı çarşı, en alt katı da araç trafiÄŸine açık olacak üç katlı bir çılgın projeye girilmesi planlanmış. Yani Taksim Meydanı’ndaki arayış ilk deÄŸil, ancak akla yatkın çözümlerle gelinmezse son olmayacağı da kesin.

9 Taksim projesi BüyükÅŸehir Belediyesi’nin turistik kameraları ile 24 saat izlenebiliyor. Ä°stanbul BüyükÅŸehir Belediyesi’nin ÅŸehrin dört bir yanına yerleÅŸtirdiÄŸi ve tks.ibb.gov.tr adresinden 24 saat canlı yayın yapan kameralar sayesinde, ÅŸehrin birçok yerinin yanı sıra Taksim Meydanı düzenleme çalışmaları üç ayrı kameradan izlenebiliyor. Taksim’in izlenme oranı da düzenleme çalışmaları baÅŸladıktan sonra yüzde 80 artmış, bilginize.

10 Yeni Taksim, çoÄŸu kiÅŸi için eski Taksim’in yerini asla tutmayacak. Hiç kimse kendini kandırmasın, Taksim’in asıl sahipleri ne belediye baÅŸkanları, ne proje müdürleri, ne de devlet adamları. Taksim, son taÅŸ parçasına kadar, Asmalımescit’e ‘güvenli deÄŸil’ diye gidilmezken, Ä°stiklal Caddesi’nin Galatasaray’dan Tünel’e olan kısmı aydınlatılmaya dahi gerek görülmezken, Galata’daki şık butikler henüz camları kırık terk edilmiÅŸ birer evken burayı seven, burada ısrar eden, buraya eÄŸlenmeye gelen Ä°stanbullulara ait. Taksim’in gerçek sahibi, Taksim’i Taksim yapan bu insanlar. Ve sanmıyoruz ki bu insanlar için ‘soylulaÅŸtırılmış’, bir kışla hayaleti gölgesinde yapay, çirkin bir Taksim Meydanı’nın deÄŸeri olsun. Otobüsün rengine bile birlikte karar verdiÄŸimiz ÅŸehirde, tüm karşı çıkmalara raÄŸmen Taksim Meydanı projesi bu insanlardan hiçbir rıza alınmadan baÅŸlatıldı. Åžüphesiz ki yeni haline ısınılması çok zor olacak, ama zaten belki de bu bir ‘Kovuldunuz’ ilanı. Ne diyelim, seni biz ellerin olsun diye mi sevdik Taksim?