ONUR EREM [email protected] @onurerem

Taksim Meydanı YayalaÅŸtırma Projesi’nin ilk ürünleri olan araç tüneli ve yayalaÅŸtırılmış bölgenin tasarımındaki ciddi sorunlar dikkat çekiyor.

Daha önce ÅžiÅŸli yönündeki kaldırımlarla yol arasına koyulan otoyol bariyerlerini gündeme getirerek bunların kaldırılmasını saÄŸlayan mimar Korhan GümüÅŸ ile birlikte Taksim Meydanı’nı bir uçtan diÄŸer uca gezerek meydanın yeni halindeki absürdlükleri inceledik:

»Tarlabaşı’nda u dönüÅŸü çilesi: Tarlabaşı Bulvarı’ndan gelerek tünele girmeden u dönüÅŸü yapmak isteyenler için yapılan tek ÅŸeritli servis yolu önemli bir trafik sıkışıklığı yaratmış. Talimhane’den gelen 3 ÅŸeritli yolun doÄŸrudan 90 derece açıyla baÄŸlanarak sıkışıklık yarattığı bu yolu çok sayıda otobüs ve Taksim’deki sarı dolmuÅŸların tümü kullanıyor. Bu nedenle özellikle iÅŸ çıkışı saatleri ve Taksim’in yoÄŸun olduÄŸu haftasonu günlerinde sarı dolmuÅŸlara binen bir yolcu 15-20 dakikasını bu yoldan u dönüÅŸü yapma çilesinde geçirmek zorunda kalıyor. Buradaki trafik daha iyi düzenlenebilirdi.

 »Yenikapı yönünde 2 metrelik durak: Taksim’den Yenikapı yönüne giden otobüslerin geçtiÄŸi durakta yolculara beklemeleri için ayırılan durağın geniÅŸliÄŸi yaklaşık 2 metre. Bu dar alan özellikle yoÄŸun saatlerde yolcuların sığamadığı bir hale dönüÅŸürken yola taÅŸan yayalar nedeniyle cebe giremeyen otobüsler yolu tıkıyor. Bu durağın bir diÄŸer sorunu da havalandırmasının olmaması. Her daim geniz yakan, zehirli hava trafiÄŸin yoÄŸun olduÄŸu saatlerde dayanması zor hale geliyor.

 »ÅžiÅŸli yönünde 60 metrelik durak: Taksim’den ÅžiÅŸli yönüne gidecek yolcuların beklemesi için ayrılan durak ise 60 metre geniÅŸliÄŸinde! Yer altına milyonlarca lira harcayarak neden böylesine dev bir alan açıldığı sorusuna bir yanıt bulmak imkansız.

»ÅžiÅŸli yönünde 1 metrelik yürüyen merdiven: Anlaşılan belediye her yerde bir sıkışıklık yaratmak istiyor. Standart geniÅŸlikteki yürüyen merdivenle inilen 2 metre geniÅŸliÄŸindeki Yenikapı yönü durağının aksine 60 metrelik ÅžiÅŸli yönü durağına 2 kiÅŸinin yanyana durmasının imkansız olduÄŸu daracık yürüyen merdivenlerle iniliyor. Böylesine geniÅŸ bir alanda neden bu dar merdivenlerin kullanıldığına dair belediye henüz bir açıklama yapmadı.

 »Beton zeminde yükseklik farkı: Yolun yeraltına alınmasıyla ortaya çıkan beton alanda önemli yükseklik farkları var. Bu fark yaÄŸmur durumunda su birikmesine yol açacağı gibi eÄŸer dolguyla bu fark kapatılırsa bu sefer de Talimhane cephesindeki binaları su basacak - çünkü bu betonda su gideri için bir yer (en azından ÅŸimdilik) ayırılmamış. 

»Gezi Parkı’nın giriÅŸleri sorunlu: Gezi Parkı’nın Talimhane’ye bakan tarafındaki bölge insanlar tarafından parkın ana giriÅŸi gibi kullanıldığından buradaki çimler kısa süre içinde yok oldu. Belediye, tünelin yaya çıkışlarını da tam bu bölgenin karşısına yaparak insanların parka giriÅŸ için burayı kullanmasını adeta teÅŸvik etti. Gezi Parkı’nın merdivenleri ise onarılmayı bekliyor. Henry Prost’un yaptırdığı bu tarihi merdivenler inÅŸaatlar sırasında devlet tarafından tahrip edilmiÅŸti.

 »Havalandırma Yapısı Meydanı: Araç tüneliyle birlikte meydanın en kritik noktalarından birine dev bir havalandırma yapısı kurulmuÅŸ. Bu yapı kapladığı dev hacimle ve Gezi’nin merdivenlerinin hemen yanındaki konumuyla Ä°stiklal’den Gezi Parkı’na gelmek isteyen insanların önünü kesiyor. FotoÄŸraf da Gezi Parkı’ndan Ä°stiklal Caddesi’ne bakarak çekildi.

»Kaldırımcık: YayalaÅŸtırma projesi yayalara deÄŸil araçlara önem verdiÄŸi için araç tünelinin Tarlabaşı giriÅŸine kaldırım yapılmamış. Bu yüzden insanlar otobüsten indikten sonra 30 metre yürüyerek bulvara çıkmak yerine 200 metre yürüyerek önce Gezi Parkı yakınındaki çıkıştan çıkmak, sonra Tarlabaşı’na geri yürümek zorunda. Aynısı otobüs durağına eriÅŸmek isteyen insanlar için de geçerli. Belediye tünel giriÅŸlerine kaldırım yapmasa da göstermelik bir ‘kaldırımcık’ yapmış. Bu kaldırımcık o kadar dar ki bir kiÅŸinin vücudu bile sığmıyor. Kaldırımcıkta yürüyen veya kaldırımcıkta karşıdan biri geldiÄŸi için yoldan yürümeye baÅŸlayan bir insana araba çarptığında bunun sorumluluÄŸu projeyi hatalı tasarlayanlarda olacak.

 »ÅžiÅŸli yönünde de trafik sorunu: Gezi Parkı’nın hemen yanında ÅžiÅŸli’den gelen araçların u dönüÅŸü yaptıkları servis yolu Tarlabaşı tarafındaki yoldan daha dar. Bu yüzden burada bekleyen taksiler, indirme iÅŸlemi yapan araçlar trafiÄŸi tıkıyor. Yol bir otobüsün ancak dönebileceÄŸi geniÅŸlikteyken bir de araçlar bekleyince otobüslerin geçmesi imkansız hale geliyor. Bu yolda trafik oluÅŸmasının bir nedeni de otobüsler. Bu tek ÅŸeritli yolun üzerine bir de otobüs durağı yapıldığı için durakta otobüs durduÄŸu zaman arkasındaki araçlar da beklemek zorunda kalıyor.

 »Otoyol bariyerleri ve anlamsız boÅŸluklar: Korhan GümüÅŸ’ün dikkat çektiÄŸi gibi Gezi Parkı’nın hemen yanındaki bu noktada çok sayıda otoyol bariyeri kullanılmış. Bu bariyerler Taksim Meydanı’ndaki kitlesel bir eylemde oluÅŸacak panik anında ya da polis saldırısında kitlenin ezilmesine yol açma tehlikesine de sahip. EÄŸer belediye bu bariyerleri koyarken Taksim’de bir daha kitlesel eylem yapılamayacağından eminse diyecek bir ÅŸey yok, ama bariyerlerin arasında kalan anlamsız boÅŸluk için de belediyeden bir açıklama bekliyoruz.

 »Bir kaldırımcık daha: Taksim Meydanı’nda ortaya çıkan dev beton alanı Cumhuriyet Caddesi’ne fotoÄŸrafta gördüÄŸünüz bir metre geniÅŸliÄŸindeki kaldırım baÄŸlıyor. Ä°ki kiÅŸinin yan yana yürümekte zorlandığı bu kaldırım o kadar plansız ki Gezi Parkı’ndaki aÄŸaçlar için ekstra çıkıntılar yapılmak zorunda kalınmış. Üstelik park ile kaldırım arasına anlamsız bir beton kütlesi sokulmuÅŸ. Ama bu çıkıntıları çok da geniÅŸletemeyeceÄŸini fark eden belediye, bir aÄŸacın kökünü çıkıntının dışında bırakmış. Bakalım bu tuzak gibi kök, kaç kiÅŸinin düÅŸmesine yol açacak.

 »Kaos kavÅŸağı: ElmadaÄŸ’a yapılan kavÅŸak tasarımı nedeniyle araç trafiÄŸi içinden çıkılmaz bir hal alıyor. KavÅŸağın ortasında biriken araçlar diÄŸer yönelerden gelen araçların geçmesine engel olunca trafik hiçbir yöne ilerliyemiyor. Bu kavÅŸakta yayaların geçmesi için yapılan yerde ise ne bir yaya geçidi var, ne de bir trafik ışığı.

 »Gezi Parkı hâlâ köprüsüz: Gezi Parkı’nın iki yakasını birleÅŸtiren ve yol çalışmaları için yıkılan yaya köprüsü hâlâ inÅŸa edilmedi. Belediyenin bu inÅŸaat için neyi beklediÄŸi bilinmiyor.

***

‘Ya geri dolduralım, ya uzatalım’

Korhan GümüÅŸ belediyenin bunca zorluk çıkarmak için yüz milyonlarca lira harcamasına gerek olmadığını söylüyor. “Havalandırma bacaları duvarların kenarına yapılır. Bu insanların köylerde dahi uyguladığı bir mantıktır. Siz hiç salonun ortasından baca geçen ev gördünüz mü? Meydanın ortasındaki havalandırma tüneli tam da böyle” diyen GümüÅŸ bunu yapan mimarın hesap vermesi gerektiÄŸini belirtiyor. GümüÅŸ’e göre belediyenin hiçbir projesi olmadan meydanı beton doldurup “gerisine sonra bakarız” demesi de kabul edilebilir deÄŸil. Korhan GümüÅŸ, bu noktadan sonra izlenebilecek iki yolun olduÄŸunu söylüyor: “Ä°stanbul’u ziyaret eden New York’un ulaşım ve ar-geden sorumlu müdürü, kentlerinde geçmiÅŸte açılan hatalı tünelleri doldurduklarını söylemiÅŸti. Bizim de artık buranın doldurulmasını talep etmemiz lazım. EÄŸer bu yol ÅžiÅŸhane’den ÅžiÅŸli’ye kadar yer altına alınıp burası bir yürüme bölgesi ilan edilecek olsaydı anlardım ve destek de verirdim. Ya bu uygulamaya gidilmeli ya da tüneller geri doldurulmalı”